Parád ligt 100 kilometer van Boedapest. Het is een populair resort op de beboste noordelijke heuvels van de Mátra in Hongarije.
Bezienswaardigheden in Parád
Het monumentale Palóc huis is een etnografische specialiteit. Het classicistische badhuis (met badmuseum) van Parád is gebouwd rond 1830. Naast het Károly huis is de Cifra stal. De naam refereert aan de wandversierselen en de afdekking met rood marmer.
In de stal is een rijtuigenmuseum met een tentoonstelling met traditionele Palóc muziek, kostuums en rijtuigen. Het andere deel is een fokstal.
De Palóc
De Palóc is een kleine stam in Hongarije. Ze bewaren hun eigen bijzondere tradities zorgvuldig, inclusief een apart dialect van het Hongaars.
De herkomst van de stam is onduidelijk, maar ze schijnen af te stammen van de Koemanen (een andere Hongaarse stam uit het zuiden van het land).
Ze worden gezien als etnisch Hongaars, hoewel de Turkse overheersers ze beschouwden als een aparte groep.
De eerste registratie van het woord ‘Palóc’ als benaming voor mensen is in het register van Mezökövesd in 1784. In de geschriften van Mikszáth Kálmán uit 1882 werd deze unieke stam opnieuw onder de aandacht gebracht.
Het Palóc dorp Hollókö staat sinds 1987 op de werelderfgoedlijst van UNESCO.
Koetsen in Parád
Het koetsenmuseum geeft in enkele regels de belangrijke positie die Hongarije 500 jaar geleden in de wereld innam weer. Koets is “Kocsi” in het Hongaars. Dit refereert aan de plaats Kocs, vlakbij Komárom.
500 jaar geleden was Kocs een pleisterplaats van de postkoets tussen Wenen en Boedapest. Er werden hier ook koetsen gebouwd.
Volgens historische data kwam de meest geschikte koets voor personentransport uit Kocs. Vandaar de naam “kocsi” (of: koets, coach en kutsche).
De kristalfabriek
Het centrum van Parád ligt in de vallei van het riviertje Tarna. De ontwikkeling van het dorp raakte in een stroomversnelling nadat Ferenc Rákóczi II er een glasfabriek opende in 1708.
Rákóczi koos voor Parád omdat de uitgestrekte wouden de ovens konden laten branden. In het begin werd zelfs gebruik gemaakt van verrijdbare ovens.
De kristalfabriek was bijna 300 jaar toonaangevend in de kristalwereld.
Een deel van de kristalproductie werd voorzien van de handtekening van Alain Ducasse (sterrenkok met enkele restaurants met 3 Michelinsterren) omdat ze voor veel geld op de Amerikaanse markt verhandeld werd.
De fabriek was, op de ovens na, machineloos. Alles werd met de hand gemaakt.
Oude ambachten
Een kristallen wijnglas uit Parád begon zijn leven op de tekentafel. Klanten konden in grote en kleine series hun eigen model bedenken.
Specialistische timmerlui sneden de vormen tot op een tiende millimeter nauwkeurig en met de hand uit beukenhout. Dit werk herhaalde zich vaak, want met een houten mal kun je hooguit 300 glazen gieten.
Communistische overheersing
De communisten verplichtten de fabriek naast glaswerk conservenpotten, inclusief schroefdraad voor het dekseltje, te blazen. De oude fabriek is naar verluidt opgevolgd door de firma Parád Kristály, die vooral milieuvriendelijk en volgens de laatste technieken geproduceerd kristal levert.
Tijdens een rondje door de Mátra raden wij een bezoek aan dit dorpje zeker aan. De bijzondere bouwstijl en speciale klederdracht zijn een feest voor het oog. U verrijkt uw vakantie in het land van de Magyaren er absoluut mee. Parád ligt zo’n 100 kilometer van de Hongaarse hoofdstad Boedapest.