Gyöngyös is een industriestad halverwege de Donauknie en Eger – Tokaj. Hij “zwemt” een beetje tussen twee mooie gebieden in, zeg maar. De stad ligt aan de voet van de Mátra en er staan veel levensmiddelen fabrieken. De naam Gyöngyös betekent “gemaakt van parels”.
- Happy in Gyöngyös
Gyöngyös is de houten parel van Hongarije
Volgens historicus Miklós Istvánffy is de naam Gyöngyös ontleend aan het Hongaarse woord voor maretak: fagyöngy, letterlijk “houten parel”, en hout is er voldoende in de omgeving.
Vanuit Gyöngyös kunt u mooie tochten door de Mátra maken. Er gaan twee smalspoorlijntjes naar Mátrafüred en Lajosháza.
De Kékes berg is met zo’n 1000 meter het hoogste punt van Hongarije. U kunt er zelfs skiën, al is dat voor de doorgewinterde skiër waarschijnlijk oninteressant.
Aan de voet van de Mátra
Gyöngyös ligt aan de voet van het Mátra-gebergte. In de zomer kunt u in de Mátra fantastisch wandelen en fietsen. In de winter daalt u per ski af op pistes van 300 en 2400 meter.
Het Mátra-gebergte heeft een gunstig klimaat met veel zon en zuivere lucht. De omgeving is mooi en rustig en biedt interessante bezienswaardigheden, zoals het museumdorpje Hollókö.
De uitkijktoren
De uitkijktoren (eigenlijk een 190 meter hoge TV-mast) staat 18 kilometer buiten de stad op de Kékes berg. U kunt met de lift naar boven voor prachtige vergezichten over Hongarije.
In de kantine vindt u een waanzinnige verzameling flesjes (ja, ja, ook Nederlandse Jenever en Berenburg).
Aan de voet van de uitkijktoren vindt u uiteraard de gebruikelijke souvenirwinkels, een café met terrasje en een monument voor verongelukte motorrijders.
De binnenstad
De art nouveau en barokke gebouwen op het centrale plein plein zijn gerenoveerd nadat ze door een brand in het ziekenhuis in 1917 verwoest werden.
Het plein maakt een rustige, ietwat slaperige indruk. In de binnenstad vindt u op het Fő tér de barokke Bartholomeüs kerk.
De schatkamer van de kerk bezit de op één na grootste religieuze collectie van Hongarije. De grootste is uiteraard in de basiliek van Esztergom te vinden. Daarnaast ziet u er pronkstukken van Hongaarse siersmeedkunst.
Het Mátra Museum
Bij het Mátra museum wordt u begroet door twee stenen leeuwen. Het museum stelt volkskunst en historische documenten ten toon.
Bijzonderheden zijn een volledig intact skelet van een mammoet en 37.000 eieren (de grootste verzameling van Europa).
Het museum is in het Orczy kasteel gevestigd, dat er nog net zo uitziet als 200 jaar geleden. Het heeft ook een grote vlinderverzameling.
De synagoge
De Joodse gemeenschap woont al 500 jaar in Gyöngyös. Tijdens de Holocaust in 1944 is hun aantal flink gedecimeerd.
De oude synagoge uit de 18e eeuw is afgebrand in 1917. De huidige synagoge is tussen 1929 en 1931 gebouwd.
Hij is gebouwd door Lipót Baumhorn, die 22 synagogen ontworpen heeft in Hongarije (niet de grote synagoge in Boedapest overigens).
Bij die van Gyöngyös gebruikte hij een techniek van staal met beton. Het gebouw functioneert vanaf 1944 niet meer als synagoge, maar de gevel getuigt nog steeds van een glorieuze nalatenschap van de Hongaarse Joden.
Gyöngyös is oké voor een bezoek, maar de Kékes berg en de omgeving zijn eigenlijk interessanter. Maak een rondje rondom Gyöngyös aan de voet van de Mátra als interessante dagtocht.